یکصد درس زندگی

«مَنْ ماتَ مِنْكُمْ عَلي‌ فِراشِهِ وَ هُوَ عَلي‌ مَعْرِفَةِ حَقِّ رَبِّهِ وَ حَقِّ رَسُولِهِ وَ اهْلِ بَيْتِهِ، ماتَ شَهيداً، وَ وَقَعَ اجْرُهُ عَلَي اللَّهِ وَاسْتَوْجَبَ ثَوابَ ما نَوي‌ مِنْ صالِحِ عَمَلِهِ.»هر يك از شما، اگر در بستر بميرد و در آن حال نسبت به حق پروردگار خويش و رسول و اهل بيت او معرفت داشته باشد، مرگش عين شهادت، و اجرش با خداست و خواست و نيّتش جايگزين كار شايسته‌اي خواهد شد كه انديشه انجام آن را داشته است.

نكته‌ها و پيام‌ها

1- كساني كه به يكتايي خدا و رسالت پيامبر و ولايت ائمه عليهم السلام اعتقاد قلبي دارند و حاضرند براي دفاع از حريم آنان جان خود را نثار كنند، اگر در بستر بميرند، به درجه شهادت نايل مي‌شوند. چنان كه رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: «من مات علي حب آل محمد مات شهيداً.»

2- تعبير كنايي «وَقَعَ اجْرُهُ عَلَي اللَّهِ»- با وجود اين كه همه پاداش‌ها را خدا مي‌دهد- اشاره لطيفي به مقام والاي شهادت دارد.

3- ارزش عمل به نيت و قصد انسان است و اگر موفق به انجام آن هم نشود به پاداش آن خواهد رسيد. رسول خدا صلي الله عليه و آله مي‌فرمايد: «نِيَّةُ الْمُؤْمِنِ خَيْرٌ مِنْ عَمَلِهِ وَ انَّمَا الْأَعْمالُ بِالنِّياتِ».

«اوَّلُ الدّينِ مَعْرِفَتُهُ وَ كَمالُ مَعْرِفَتِهِ التَّصْديقُ بِهِ وَ كَمالُ التَّصْديقِ بِهِ تَوْحيدُهُ وَ كَمالُ تَوْحيدِهِ الْأِخْلاصُ لَهُ.»
آغاز دين، شناخت خداوند است. كمال اين شناخت باور داشتن اوست. اوج اين باور، توحيد و نقطه اوج توحيد، اخلاص به حضرت اوست.

نكته‌ها و پيام‌ها

1- معرفت خداوند درجاتي دارد؛ كمترين آن، ادراك اين حقيقت است كه جهان، خالقي دانا و توانا دارد؛ و كامل‌ترين آن، تصديق به وجود خدا و ضرورت وجود اوست.

2- تصديق‌خداوندنيز مراتبي‌دارد؛ كامل‌ترين آن، اذعان به‌وحدانيت اوست.

3- براي توحيد نيز مراتبي است؛ كمترين آن، اعتقاد به وحدانيت خداوند است و كامل‌ترين آن، توحيد همراه با اخلاص در عمل است.

4- گام نخست در عبادت خداوند، معرفت الهي است، چنان كه درحديث آمده است: «اوَّلُ عِبادَةِ اللَّهِ مَعْرِفَتُهُ.»

5- شناختي ارزشمندتر از معرفت الهي نيست، چنان كه حضرت علي عليه السلام مي‌فرمايد: «مَعْرِفَةُ اللَّهِ اعْلَي الْمَعارِفِ».

 «وَاعْلَمُوا انَّكُمْ لَنْ تَعْرِفُوا الرُّشْدَ حَتَّي تَعْرِفُوا الَّذي‌ تَرَكَهُ وَ لَنْ تَأْخُذُوا بِميثاقِ الْكِتابِ حَتَّي تَعْرِفُوا الَّذي‌ نَقَضَهُ وَ لَنْ تَمَسَّكُوا بِهِ حَتَّي تَعْرِفُوا الَّذي‌ نَبَذَهُ، فَالَتمِسُوا ذلِكَ مِنْ عِنْدِ اهْلِهِ.»
و بدانيد كه رشد را درنمي‌يابيد، مگر آن كه رشد، وانهاده را بازشناسيد؛ و به پيمان قرآن پايبند نمي‌مانيد، مگر از پيمان شكن شناختي يابيد. و به كتاب خدا چنگ نمي‌يازيد، مگر فروفكننده آن را چنان كه بايد، شناخته باشيد، اين همه را در نزد اهلش جست و جو كنيد.

نكته‌ها و پيام‌ها

1- براي شناخت جبهه حق، دشمن‌شناسي نيز لازم است. كساني كه در جبهه حق هستند براي اين كه در مسير حق همواره استوار بمانند لازم
است باطل و پيشوايان آن را بشناسند. تا در مواقع لازم از نقشه و كيد آنها مطلع گردند و در دام آنها سقوط نكنند.

از علي عليه السلام در اين باره سؤال شد كه زيرك‌ترين مردم كيست؟ فرمود:

 «مَنْ ابْصَرَ رُشْدَهُ مِنْ غَيِّهِ فَمالَ الي‌ رُشْدِهِ.»

 كسي كه به راه حق و هدايتش بينا و آگاه گردد و راه گمراهي را بشناسد، آن گاه به سوي هدايت گرايش پيدا كند.

شهيد بهشتي قدس سره در اين رابطه سخني زيبا دارد: «براي اين كه بدانيم انقلاب اسلامي ايران در مسير اصلي خود قرار دارد يا نه، بايد به دشمان انقلاب نگاه كنيم كه چه كساني هستند، و تا زماني كه دشمنان انقلاب مستكبران هستند انقلاب در مسير اصلي خود سالم در حركت است و زماني كه دشمنان انقلاب، مسلمانان محروم و مستضعف شدند و دوستانش اجانب بودند آنگاه بايد احساس خطر كرد».

2- براي تمسك به قرآن و عمل به آن لازم است دشمن قرآن را شناخت. زيرا قرآن و عترت دو امانت پيامبر هستند كه هر يك مكمل ديگري است و هدايت، در تمسك به هر دو محقق مي‌شود، پس كسي كه امام حق را از امام باطل تشخيص ندهد چگونه مي‌تواند به فرمان قرآن عمل كند، در حالي كه اين دو از هم جدا شدني نيستند.